Hemipleji (inme, felç), vücudun bir yarısında (sağ ya da sol) kol ve bacak kaslarının güçsüzlüğü ve işlev görememesidir. Çeşitli nedenleri olmakla birlikte, en sık beyin damarlarının tıkanması ya da beyin kanaması sonucunda ortaya çıkar.

HEMİPLEJİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?

Hemipleji nedenleri arasında ilk sırayı beyin damarları ile ilgili hastalıklar alır. Kafa darbelerinden, beyin ameliyatlarından ve zehirlenmelerden sonra gelişebileceği gibi, beyin tümörü, mikrobik hastalıklardan sonra da görülebilir. 

HEMİPLEJİ NASIL OLUŞUR?

Hemipleji bulguları beyinin hasar gören bölgesine göre farklılık gösterebilir. Etkilenen beyin bölgesine göre; vücudun bir yarısında istemli hareket kaybı/ hareket azlığı, duyu bozukluğu, iletişim/ konuşma bozukluğu, anlama/ algılama bozuklukları, görme bozukluğu/ kaybı gibi nörolojik bulgulara neden olabilir. Hemiplejisi olan kişilerin yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenebilir ve günlük aktivitelerini gerçekleştirmekte zorluk yaşayabilirler.

RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

İleri yaş, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve kan yağları, şişmanlık, fiziksel hareket azlığı, bazı kalp hastalıklarına sahip olmak, ailede hemipleji olması, şeker hastalığı, sigara, alkol

HEMİPLEJİ TEDAVİ SEÇENEKLERİ

İlaç tedavisi

Fizik Tedavi ve rehabilitasyon

Geç dönemde sakatlıklar için gerekirse cerrahi tedavi

İlaç tedavisi

Hemiplejinin geliştiği ilk andan itibaren yapılan ilaç tedavisi, beyin kanaması veya tıkanması neticesinde beyin dokusuna verilen hasarı bir an önce en aza indirmek, ilerlemesini önlemek ve beyin işlevlerinin sürdürülmesini sağlamaktır.

İlerleyen dönemde hastanın problemlerine yönelik kas gevşeticiler, ağrı kesiciler, antidepresanlar vb tedaviye eklenebilir. Kullanılan ilaçlar her hasta için değişebilir ve bu seçim uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır.

FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON AMACI

Hemipleji Rehabilitasyonunun amacı, hastaların fiziksel, zihinsel ve toplumsal işlevini en üst düzeye ulaştırmaktır. Tedavi, rehabilitasyon ekibi tarafından yapılmalıdır.

Rehabilitasyon Ekibi; Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı, fizyoterapistler, rehabilitasyon hemşiresi, ortez ve protez teknisyeni, iş ve uğraşı terapistleri, sosyal danışman ve psikolog bulunur.

Erken Dönem Rehabilitasyon Çalışmaları

Kas iskelet sistemine yönelik geleneksel yöntemler; yani çeşitli eklem hareketleri, germe egzersizleri, kasların güçlendirilmesi ve egzersizlerden oluşmaktadır. Hastanın yutma sorunu varsa, yutma egzersizler ve eğitimi

Konuşma – İletişim- Agılama sorunu varsa hastanın iletişim yeteneklerini tekrar geri kazanabilmesi için konuşma terapisti eşliğinde probleme yönelik eğitim ve egzersizler uygulanır

Geç Dönem Rehabilitasyon Çalışmaları

Hastalığın eklemleri bozması ve kas erimesine yol açması engellenmelidir. Bu dönemde hastada bazı özel yöntemler kullanılarak kas gücünün geri gelmesi hızlandırılmaya çalışılır.

Denge-yürüme-koordinasyon egzersizleri hastanın hastalığının gelişimine göre uygulanır. İleri dönemde iş ve uğraşı terapisi, sosyal hayata uyum açısından faydalıdır.

Bu süreçte, hastaya günlük yaşamda/ sosyal hayatında/ mesleki yaşamında ihtiyaç duyduğu becerileri mevcut sağlık şartlarına uygun olarak yeniden kazandırmaya yönelik eğitimler verilir ve uygun yardımcı araçlar kullanarak bağımsızlığını artırılır.

Tüm Tedavi süresince psikolojik destek hemipleji tedavisinde önemli bir unsurdur. Hemipleji, depresyon, anksiyete ve özgüven kaybı gibi duygusal sorunlara neden olan bir durumdur.

Bir psikolog veya danışmanın rehberliğinde bu duygusal zorluklarla başa çıkmak için terapi almak büyük fayda sağlayabilir. Hemiplejik hastaların rehabilitasyon süreci uzun bir yolculuktur ve her bireyin durumuna göre farklılık gösterir.

Ancak doğru tedavi seçenekleri ve etkili rehabilitasyon yöntemleri ile hemiplejik hastaların yaşam kalitesini yükseltmek mümkündür. Tedavi sürecinde uzmanların rehberliği ve hasta yakınlarının desteği büyük önem taşır.