Uykusuzluğa etkili bir müdahale için; yakınmaların doğası, şiddeti, gidişatının öyküsü ve rol alabilecek faktörlerin detaylı analizini içeren kapsamlı bir değerlendirme gerekir.

Uykusuzluğun sebebinin birçok faktörle ilişkili olması dolayısıyla tedaviye başlamadan önce temel yaklaşım, bu faktörlerin detaylı incelenmesiyle yapılan değerlendirme olmalıdır. Bu değerlendirmelerde semptom sorgusu, klinik görüşme formları, uyku günlüğü takibi, psikolojik inceleme dışında çeşitli ek ölçümler polisomnografi, davranışsal değerlendirme araçları gibi değerlendirme ölçekleri kullanılabilir.

UYKUSUZLUĞUN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR

Uyku bozukluğunun sık görülen hastalıklarından huzursuz bacaklar sendromu ve uyku apne sendromu toplumumuzda uykusuzluğun önemli kaynağını oluşturuyor. Uykuya başlamada ve devam ettirmede güçlük görülen bu hastalıkları ayrı ayrı ele alalım.

Huzursuz Bacaklar Sendromu Temel özelliği bacaklarda ortaya çıkan ağrı veya rahatsız edici bir histir. Ancak bu ağrı hareketle azalır veya ortadan kalkar. Sendromun diğer bir özelliği, semptomlar akşam saatlerinde ve özellikle uyku için yatıldığı zaman ortaya çıkar.

Buna karşılık sabah saatlerinde genelde hastalar rahattır veya semptomları çok azdır. Hastaların hemen hepsinde uyku bozukluğu görülür. Bu nedenle uyku bozuklukları içinde çok önemli bir sendrom olarak bilinir ve uykuya dalma sorunu olan her hastada mutlaka sorgulanmalıdır. Huzursuz bacaklar sendromunun tanısı klinik değerlendirme ile konulur. Tanıyı destekleyen bir diğer yöntem polisomnografik uyku testidir.

Uyku Apne Sendromu Gece sık uyku bölünmelerine ve gündüz aşırı uykulu olma haline neden olan bu sendromun uyku sırasında tekrarlayan üst solunum yolundaki daralmalar veya tıkanmalar nedeniyle soluk almada tıkanmalar ve kesilmelerle kendini gösteren bir hastalıktır. Tekrarlayan soluk kesilmeleri uykunun devamlılığını bozar, dinlendirici bir uyumayı engelleyerek gündüzleri aşırı uykululuğa neden olur.

Aynı zamanda soluk kesilmeleri sıklıkla kanda oksijen doygunluğunu azaltarak başta kalp damar hastalıkları olmak üzere, metabolik, nörolojik ve psikiyatrik gibi birçok hastalığının ortaya çıkmasına veya bu hastalıkların kötüleşmesine neden olur.

UYKUSUZLUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Horlama

Uykuda nefes kesilmesi

Sabah yorgunluğu

Sabah baş ağrısı

Gün içinde uyuklama isteği

Unutkanlık, sinirlilik, dikkati toplamada azalma

İşte başarısızlık

Trafik kazalarında artış

Kalp sorunları ve hipertansiyon

Gastroözofageal ve larengofarengeal reflü

Cinsel isteksizlik gibi belirtiler, obstrüktif uyku apne sendromunu akla getirmelidir.