(GADÎR-İ HUM, RAS EL SENİ, KIL KIDDÊS)
Bize çok şey söyler, çok şey anlatır
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
Çok bela def eder, dostluk yaratır
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
İtikattır, cömertlikte yarıştır
Paylaşmadır, rızalıktır, barıştır
Hakk'ın huzuruna hakça varıştır
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
Hırisi, kibeybet, kurus, zingilet
Gadir Hum yolunda tadılan lezzet
Hakk'a dua için, Kıddes'e davet
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
Kaynaşan kazanlar, kefaret öder
"Bırak husumeti, sevgiye gel" der
Ateşin aşkıyla Hakk'ına gider
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
*
GADİR HUM:
* Hz. Ali’nin imâmeti açısından Şiî gruplar nezdinde tarihî önem taşıyan yerdir.
* Gadir Hum Bayramı, şii müslümanlar tarafından Kurban Bayramı ve Ramazan Bayramına ilaveten Hicri takvime göre Zilhicce Ayı'nın on sekizinci günü üçüncü bir bayram olarak kutlanır.
* Hz.Muhammed'in Hz. Ali’ye kendisinin halefi olarak tayin olduğu gün olarak ilan eden Aleviler, bugünü bazı ibadetler ile geçirirler.
GADİR-İ HUM NEDİR?
Gâdir-î Hum "Hum Gölcüğü" Şiî i'tikadına göre Muhammed Mustafa'nın Ali bin Ebâ Tâlib Merkedî'yi kendisine halef olarak seçtiğini ilân ettiği, günümüz Suudi Arabistan'ının Mekke Vilâyeti ile Medine Vilâyeti'ni birbirinden ayıran "Rabiğ Vadisi" üzerinde "Rabiğ" şehri yakınlarında yer alan bir mıntıkânın adı olup, eskiden Medine'den Mekke'ye giden yolun yaklaşık 5. km'sinde sol tarafa düşen, adı geçen vadide bir nehir sebebiyle oluşmuş bir gölcük ya da bataklıktı.
*
GADİR-İ HUM BAYRAMI NE ZAMAN KUTLANIR?
Ali el-Mûrtezâ'nın İslam peygamberi Muhammed tarafından "Velâyet" makâmına atandığına inanılan bu gün Şiî Müslümanlar tarafından Kurban Bayramı ve Ramazan Bayramı'na ilâveten Hicrî takvime göre Zilhicce Ayı'nın on sekizinci günü üçüncü bir bayram olarak kutlanmaktadır.
* Şiîlerin inancına göre İslam peygamberi, Ali bin Ebî Tâlib'i kendisinden sonra gelecek halef tayin etmiştir. Bunun kaynağı olarak Gadir-i Hum'u öne sürerler. Bunu anmak için her sene Hicrî Zilhicce ayının 18'inde "Gadir-i Hum Bayramı" kutlanır. Bu gün, Gadir-i Hum Hadisi'nin yıldönümüdür. Ali bin Ebî Tâlib'in birinci sırada halife oluşuna delil olarak getirilen hadisin bir kısmı:
Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır. Ey Allahım, onu sevenleri sev, ona düşman olanlara da düşman ol.
Şiîliğin İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye, İsmâil’îyye, Nizâr’îyye, Tâyyîb’îyye, Mustâ‘lîyye, Davûdîlik, Alavî Buhra ile Süleymanî Buhra kollarından olanlar bu bayrama katılırlar.
*
GADİR HUM BAYRAMI GELENEKLERİ
Her yıl geleneksel olarak düzenlenen Gadir-i Hum Bayramı çeşitli etkinliklerle kutlanır. Bu günde sabahın erken saatlerinde türbelere akın eden vatandaşlar buralarda kurban keserek, büyük kazanlarda hazırlanan, içerisinde buğday-et karışımının olduğu 'Hirise' adı verilen güne özel yemeği hazırlıyor.
Herkesin bir parça katkı sunduğu "Hirisi" başta dar gelirliler olmak üzere vatandaşlara dağıtılır.Asıl amaç paylaşımdır...
Bayramı kutlayanlar, bu günde oruç tutmak, gusül almak, Hz. Ali'yi ziyaret etmek, sığınma duasını okumak, Nubde Duasını okumak, öğle vaktine yarım saat kala iki rekat namaz kılmak ve birbirini gören müminlerin belirli cümlelerle selamlaşması gibi ibadetler yapar.
*
19 OCAK KIDDÊS BAYRAMI
*:Kıddês; kutsal sayma, dua etme, yüceltme, tanrıya şükretme manalarına gelir.
* Kıddês Bayramı; Hz. Yahya’nın Hz. İsa’yı Ürdün nehrinde vaftiz ettiği gündür.
Allah’a dua etmeye başlar. Duaları yeryüzünde bulunan bütün varlıklar başta riyhen (Mersin ağacı veya hambeles) ve zeytin ağaçları olmak üzere tüm ağaçlar, kuşlar, taşlar, dağlar nehirler ve Melekler tekrarlarlar.
* Secde ettiğinde de yeryüzünde bulunan bütün varlıklar ve melekler de secde ederler.
* İşte yeryüzünde ve gökyüzünde bulunan bütün varlıkların tanrıya ibadet edip şükrettikleri gün KIDDÊS bayramı diye kutlanmaktadır.
Bu özel gün Miladi takvime göre 19 Ocak’a denk gelmektedir.
*
RAS EL SENİ VE KIDDES
Herkes Ras El Seni ve Kıddês bayramları için haftalar önce hazırlıklar yapar. Nişanlı kızlara Aydiye( bayramlık hediyeler ) alınır.
Sadece Antakya'da kutlanmaz. Arap Alevi kültürüne özgü bir gelenek olup Mersin, Adana illerinde de kbeybetler yenilerek coşkuyla kutlanır. Şöyle bir ayrıntı öğrendim ki, bugün pek yaygın olmasa da eskiden sütlaç da -Arapça adıyla muhallebi-bu özel günün vazgeçilmeziymiş.
RAS ES SENİ ve KIDDÊS’e has zengin yemeklerden oluşan sofralar hazırlanır.
KIDDES SOMUNU: Baharatlı sütlü ekmek çeşididir. Kıddes günü yapılıp dağıtılır.
KİBEYBET: İçli köfte. Zeytinyağında kızartılan ve sıcak suda haşlanan iki çeşidi vardır.
KURUS: Sac oruğu. Sac üzerinde pişirilerek hazırlanır.
ZİNGİLET: Un hamurunun içine baharatlı et konularak ve zeytinyağında kızartılarak yapılır.
KİBBİ BİSSAYNİY: Tepside köfte.
LEBNİY: Pirinç pilavından ve yoğurt karışımından oluşur.
ZİLİBİ: Zeytinyağı ile kızartılan özel hamurdan yapılan ekmek.
* DHEYRUCET: Bulgur ve et karışımından oluşan lokmaya benzeyen yuvarlak köfte.
*
* Yapılan köftelerin bazılarına da bozuk para konurdu. Köftesinde para çıkanların bahtının açık olduğuna inanılırdı.
Paralı köfte çocuklara çıkarsa değmeyin keyiflerine...
* Ayrıca Kıddes günü gecesi;
Riyhen (Hambeles) veya zeytin dalı tüm gece bir kapta suda bekletilip, bu su ile sabah yüzler yıkanılır ve saçlar taranır..
* Ayrıca karanlık çökmeden toprağa para koyup yarısını gömer ve sabah gün doğmadan alıp yanınızda taşırsanız size bereket ve bolluk getirir.. diye inanılır.
* Günleriniz hep bayram olsun. Bu güzel ve anlamlı değerlerimizin yaşaması ve yaşatılması umudu ile..
* Bolluğun, bereketin, barışın, dayanışmanın ve sevginin yayılmasına vesile olsun.
Sağlıkla, sevgiyle ve mutlulukla nice bayramlar diliyorum.
*
Gönül denen, engin köşke vesile
Barışa, sevgiye, aşka vesile
Helal lokmalarda, aşta vesile
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
Ras el Seni, Gadir Hum'a, icabet
Kardeşlikte buluşmada isabet
Dostluğa davettir, sevgiye davet
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
Gönülden gönüle, sıcaklık taşır
Manasıyla, Fizan'a da ulaşır
Barış barış, gönül gönül dolaşır
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
Hakikat bakidir, insan fanidir
Ali sofrasında nimet ganidir
Gadir Hum'dur, veya RAS El Sani'dir
Kardeşçe kaynaşan kara kazanlar
